TÜRK GIDA KODEKSİ İÇME SÜTLERİ TEBLİĞİ
Kapsam: Bir önceki tebliğde-Çiğ Süt ve Isıl İşlem Görmüş İçme Sütleri Tebliği ( Tebliğ No: 2000/6 ) yer alan Süt işletmesi hijyeni, Sağım, çiğ süt toplama ile süt üretim işletmesinden toplama merkezine / standardizasyon merkezine, ısıl işlem veya üretim tesisine nakil evrelerindeki hijyen - Çalışanların hijyeni, Süt üretim işletmelerinden toplanan ve/veya ısıl işlem, üretim tesislerinde kabul edilecek çiğ sütün toplama sırasında uyması gereken standartlar gibi çiğ süt ile ilgili mevzuatı kapsamaz. (MADDE 2 – ( l ) Bu Tebliğ içme sütlerini kapsar. Çiğ sütü kapsamaz.)
Tanımlar: Çeşni maddesi, Çiğ süt, Hermetik olarak kapatılmış ambalaj, İçilebilir su, İçme sütü, Laktozsuz süt, Pastörizasyon, Pastörize süt, Sterilizasyon, Sterilize süt, Süt bazlı içecek, Ultra yüksek sıcaklık (UHT), UHT süt, Yüksek sıcaklıkta pastörizasyon, Yüksek sıcaklıkta pastörize süt, Yabancı madde tanımlanmıştır. Bir önceki tebliğden farklı olarak içilebilir su, laktozsuz süt, süt bazlı içecek, yüksek sıcaklıkta pastörizasyon ve yabancı madde tanımları eklenmiştir.
Ürün Özellikleri
a) İçme sütü üretiminde kullanılan çiğ süt için Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliği hükümleri uygulanır.
b) İçme sütlerinin üretiminde çiğ ve pastörize süt kullanılır.
c) Bu Tebliğ kapsamında piyasaya arz edilen sütlerin bileşimleri EK-l'e uygun olur.
ç) Bu Tebliğ kapsamındaki içme sütleri yabancı madde içermez.
d) Pastörize içme sütleri üretimden hemen sonra alkali fosfataz testine negatif, peroksidaz testine ise pozitif reaksiyon gösterir.
e) UHT içme sütleri kapalı ambalajında 30 °C'de 15 gün veya 55 °C'de 7 günlük inkübasyonun veya farklı bir yöntemin uygulanmasından sonra yapılan sterilizasyon kontrolünde mikrobiyal üreme göstermez.
f) Sterilize içme sütleri kapalı ambalajında 30 °C'de 15 gün veya 55 °C'de 7 günlük inkübasyonun veya farklı bir yöntemin uygulanmasından sonra yapılan sterilizasyon kontrolünde mikrobiyal üreme göstermez.
g) İçme sütünün yağ standardizasyonunu sağlamak için krema ilave edilebilir, krema ayrılabilir veya süt ilave edilebilir.
ğ) İçme sütlerinde laktoz içeriği azaltılabilir.
h) İçme sütlerine çeşni veya aroma vericiler ilave edilebilir.
ı) Bu Tebliğ kapsamında piyasaya arz edilen sütlerde süt yağı dışında hiçbir hayvansal yağ ve bitkisel yağ bulunmaz. Çeşnili sütlerde çeşni maddesi miktarı ile orantılı olarak bitkisel yağ bulunabilir.
i) Piyasaya arz edilen sütlerin üretiminde farklı hayvan türlerine ait sütler karıştırılamaz.
j) İçme sütlerinin protein içeriği süt proteini ile artırılabilir.
k) Laktozsuz sütlerin laktoz değeri kütlece en çok % 0,1 olur.
l) Bu Tebliğ kapsamındaki sütler kendine has tat, koku, kıvam ve görünüşte olur.
Hijyen
1-Gıda Hijyeni Yönetmeliği, Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliği ve Mikrobiyolojik Kriterler Yönetmeliğine uygun olarak üretim yapılmalı.
2- UHT süt işleme prosesinde süt buharla direkt temas ediyorsa, buhar içilebilir sudan elde edilmeli, süt içinde yabancı madde bırakmamalı veya ters bir etki yaratmamalı ve işlenmiş sütün su içeriğinde herhangi bir değişiklik yapmamalıdır.
Etiketleme
Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliğinde yer alan hükümlere ilave olarak aşağıdaki hükümlere de uyulur:
a) Ürünün resmi adı ve ısıl işlemin niteliği temel görüş alanında belirtilir.
b) İçme sütlerine çeşni maddesi veya aroma ilave edildiğinde etiket bilgilerinde çeşni veya aromanın ismi ürünün resmi adıyla birlikte belirtilir.
c) Bu Tebliğ kapsamında piyasaya arz edilen inek sütü haricindeki sütlerin etiketinde ürün adıyla birlikte sütün elde edildiği hayvanın tür adı belirtilir.
ç) Üretiminde 23/8/2006 tarihli ve 26268 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Şeker Tebliği (Tebliğ No: 2006/40) kapsamında şeker kullanılan içme sütlerinin etiket bilgilerinde, temel görüş alanında ağırlıkça "% ... ilave şeker içerir" ibaresine yer verilir.
d) Laktozu azaltılmış içme sütlerin etiketinde azaltma oranı ile beraber ağırlıkça "laktozu % ... azaltılmıştır" ifadesi ve "% … laktoz içerir" süt ibaresi yer alır.
e) Bu Tebliğ kapsamında piyasaya arz edilen içme sütlerinin etiketinde ürünün içme sütü dışındaki kullanımlarını ifade eden, çağrıştıran "yoğurt sütü", "peynir sütü" gibi ifadeler yer almaz.
f) Bu Tebliğ kapsamında piyasaya arz edilen ürünlerin etiketinde mikrofiltrasyon gibi uygulanan farklı fiziksel işlemlere ilişkin bilgiler beyan edilebilir.
g) İçme sütleri yağ miktarları açısından EK-2'ye göre sınıflandırılır ve temel görüş alanında ürün sınıfı tam yağlı süt, yarım yağlı süt, yağsız süt ve "% ... yağlı süt" olarak belirtilir. Ayrıca tam yağlı, yarım yağlı ve yağsız içme sütlerin süt yağı miktarı etikette bildirilir ancak içme sütlerinde yağlılık bildirimi yapılırken tam yağlı, yarım yağlı içme sütlerin süt yağı miktarı "en az % … yağlı", yağsız içme sütlerinde "en çok % … yağlı" olarak verilebilir.
** Bu Tebliğin yayımı tarihinden önce faaliyet gösteren gıda işletmecileri 31/12/2019 tarihine kadar bu Tebliğ hükümlerine uyum sağlamak zorundadır.
*** Ekte inek, koyun, keçi ve manda sütü ile çeşnili/aromalı inek, koyun, keçi ve manda sütü bileşiminin uyması gereken değerler ve süt yağı miktarına göre sınıflandırma yer almaktadır.